Τύποι αρχαίων ελληνικών ναών ως προς την κάτοψή τους (κλασικών χρόνων)

  Πυρήνας του ελληνικού ναού είναι ο σηκός, ένα κτήριο ορθογώνιας κάτοψης με είσοδο στην ανατολική στενή πλευρά,αποκλειστικά αφιερωμένος στον τιμώμενο θεό και γι' αυτό δεν επιτρεπόταν η είσοδος στο κοινό. Ο σηκός ήταν κλειστός χώρος χωρίς παράθυρα και το φως έμπαινε είσοδο.Συνθετότερα αρχιτεκτονήματα περιλαμβάνουν ένα προθάλαμο, τον πρόδομο ή πρόναο, και ένα αντίστοιχο χώρο στην αντίθετη πλευρά, που δεν επικοινωνεί με τον κυρίως ναό, τον οπισθόδομο. Ο οπισθόδομος κατείχε συχνά τη θέση του θησαυροφυλακίου και γι' αυτό συχνά κλεινόταν με κιγκλιδώματα. Ανάμεσα στον οπισθόδομο, που είναι προσβάσιμος μόνο από το εξωτερικό του ναού, και τον κυρίως ναό (ή στη θέση του οπισθόδομου), βρίσκεται συχνά ένα δωμάτιο που επικοινωνεί με τον κυρίως ναό και είναι προσβάσιμο μόνο για τους ιερείς, το άδυτον, απομονώνοντας το λατρευτικό άγαλμα που φυλάσσονταν στο άδυτο ακόμα περισσότερο από τους λατρευτές

• 

  
  
  
  
  
 

 

Σειρές κιόνων, που ονομάζονται περίστασις ή πτερόν, περιβάλλουν το σηκό απ' όλες τις πλευρές. Σ' αυτή την περίπτωση ο ναός ονομάζεται περίπτερος. Αν ο ναός περιβάλλεται από διπλό πτερόν, τότε ονομάζεται δίπτερος. Κάποιοι ναοί περιβάλλονται από απλή κιονοστοιχία, που όμως έχει τοποθετηθεί σε τέτοια απόσταση από το σηκό, σαν να ήταν η εξωτερική κιονοστοιχία δίπτερου ναού. Αυτοί οι ναοί ονομάζονται ψευδοδίπτεροι. Ο διάδρομος που σχηματίζεται ανάμεσα στην κιονοστοιχία του πτερού και στους τοίχους του σηκού ονομάζεται πτέρωμα.
Κιονοστοιχίες μπορεί να υπάρχουν και στο εσωτερικό του ναού, συνήθως δύο, χωρίζοντάς τον σε τρία κλίτη, ένα πλατύτερο κεντρικό και δύο στενότερα πλευρικά. Συχνά οι εσωτερικές κιονοστοιχίες αποτελούνται από μικρούς κίονες που τοποθετούνται σε δύο επίπεδα, ώστε η μία να πατάει πάνω στην άλλη. Αυτού του είδους η κιονοστοιχία ονομάζεται δίτονη.

*  

Α: "εν παραστάσι" ναός

Β: Διπλός "εν παραστάσι"

C: Πρόστυλος ναός

D: Αμφιπρόστυλος ναός

Ε: Περίπτερος ναός

F :Θόλος(ιδιαίτερο κτίσμα κυκλικής κάτοψης)

G :Ψευδο-δίπτερος ναός